KATILIM FINANS / 24

45 www.katilimfinans.com.tr M al, hukuki bir kavramdır. Hukukçulardan bir kısmımalı, “kıymeti olan ve telef edene tazmini gereken şey” olarak tanımlamıştır. Bu tanıma göre menfaatler de bağımsız bir mal olarak kabul edilir. Hanefimezhebini esas alan ve bir süre Osmanlı’da yürür- lükte kalanMecelle’de (md. 126) ise “insan tabiatınınmey- ledip, ihtiyaç anı için biriktirdiği menkul ve gayrimenkul şeylere” mal denmiştir. Bu tanım, menfaatleri mal kabul etmemiştir. Malın sadece maddi olana has kılınmasının pratikteki neticesi; menfaatlerin bağımsız satılamaması, gasp/hırsızlık durumunda suçlunun ana cezaya ilaveten ayrıca tazminle yükümlü olmaması ile alakalıdır. Hanefilerinmenfaatleri mal kabul etmemesi, kimilerince bir eksiklik olarak görülmüştür. Oysa cihandevleti Osmanlı; mal tanımında maddeyi esas alarak öz gelirlerini daha gerçekçi planlamış, ticari çekişmeleri ise en aza indirmeyi hedeflemiştir. Bugünkü ticari anlaşmazlıkların veya mu- vazaalı işlemlerin genellikle sanal yollarla gerçekleştiği dikkate alındığında, bu yaklaşımı yabana atmamak gerekir. Mal; meşru bir gerekçeye dayalı olarak kişinin hâkimiyeti altına girdiğinde, mülkiyete dönüşür. Mülkiyet hakkı, kişiye mal üzerinde en geniş yetkiyi sağlar. Birmalın gasp, hırsız- lık gibi hukuk dışı yollarla sahiplenilmesine ise mülkiyet denmez. Böyle bir sahiplik, hukuken yok (bâtıl) hükmünde olup zilyedinin fiili hâkimiyetinde bulunması onumülki- yete dönüştürmez ve derhal sahibine iadesi gerekir. MALIN TANIMI DEĞIŞKENDIR Malın tanımı durağan değil, değişkendir. Geçmişte et-süt veya binmek için beslenen hayvanlara mal denmiştir. Zamanla onun yerini altın ve gümüş almıştır. Günümüzde karışık bir hâl alan mal kavramının içerisine, menkul- leştirilebilen ve piyasaya arz edilebilen her şey dâhil ol- muştur. Hatta birmübadele aracı olan para da yerine göre mal işlevi görerek bilinenlerin ötesinde bir fonksiyon icra eder olmuştur. Öyle ki çağımıza finans devri dense yeridir. Maddenin insanı ve insani değerleri esir aldığı böyle bir çağ, herhâlde tarihte pek görülmemiştir. Bugün için mal kavramının neleri kapsayıp kapsamadığını tayin etmek de oldukça zor hâle gelmiştir. Bu zorluk içerisinde insanın helal vemeşru yoldanmal edinmesi için çok daha hassas olması gerekir. Çünkü özünde helal olan bir mal/kazanç, harama bulaştırıldığında bâtıla dönüşür. Örneğin bir firma taahhüt ettiği işin içerisine fesat karıştıracak olsa, helal olanı bâtıla dönüştürmüş olur. The commodity is a legal term. Some legal experts define the commodity as "something that has a value and must be compensated by the person destroying it." Based on this definition, interests are also regarded as independent commodities. In Article 126 of Mecelle, which was based on the Hanafi sect of Islam and also the civil code of the Ottoman Empire, the commodity was defined as "what a person naturally is inclined, and which can be saved/ stored until the time of need, whether it was movable or immovable." Benefits do not fall into the category of the commodity in this definition. The practical reason for limiting the definition of the commodity to thematerial is that benefits cannot be sold independently and in case of usurpation/theft, the offender is not obliged to compensate in addition to the main penalty. Hanafis' refusal to accept benefits as good has been accept- ed as a deficiency by some. But if we look at the facts, we see that the Ottoman, theworld leader of its time, planned its yield more realistically and aimed to minimise trade conflicts by takingmaterials as its basis to definewhat con- stitutes commodity. Considering that today's commercial disputes or fictitious transactions are generally caused by virtual channels, we see the importance of this approach. A commodity turns into a property when it comes under the control of a person on a legitimate ground. The right of property grants the broadest authority to a person over a commodity. Obtaining a commodity through illegal means such as theft or usurpation, on the other hand, cannot constitute ownership. Such ownership is legally null (invalid), cannot be turned into a property even if it is actually owned by its possessor, and should immediately be returned to its real owner. DEFINITION OF COMMODITY IS CHANGING The definition of the commodity is not static but ev- er-changing. In the past, animals that were fed for their meat-milk, or for riding were also called commodities. In time, they weremostly replaced by gold and silver. Today, the concept is now more complex, referring to anything that can be turned into security and released to themarket. In fact, money, a medium of exchange, has been acting as a commodity, which is beyond its real function. Our age can easily be called the financial era. Such an era, in which thematerial things have taken hold of the humans and their values, has never been seen. Therefore, it is now muchmore difficult to determinewhat constitutes a com- modity andwhat not. And it is necessary to bemuchmore apprehensive of obtaining goods through halal and legiti- mateways. Becausewhen a commodity/income, which is